In deze blog informeren we welke verschillende typen maliënkolders er beschikbaar zijn en voor welke doeleinden je deze kunt gebruiken. Maar eerst kijken we kort naar de geschiedenis van de maliënkolder. Natuurlijk is geen blog over de maliënkolder compleet zonder vermeldingen over wat men onder de maliënkolder droeg. Per periode gaan we hier op in.
Wat is een maliënkolder
Maliënkolders of simpelweg maliën, is een type harnas dat bestaat uit kleine metalen ringen die in een patroon met elkaar verbonden zijn om een netvormige structuur te creëren. Dit harnas werd veelvuldig gebruikt in militaire kringen vanaf de 3e eeuw voor Christus.
Maliënkolders zijn gemaakt van duizenden losse ringetjes die in elkaar zijn geweven. Historisch werden de ringen dicht geklonken met een ronde of wigvormige klinknagel.
Benamingen
De standaard benamingen voor Europese maliënkolder komen uit het Frans: beenkappen worden chausses genoemd, een maliënkap is een mail coif, en wanten worden mitons genoemd. Een kraag van maliën die aan een helm hangt, heet een camail of aventail. Een hemd van maliën wordt een hauberk genoemd als het tot de knieën reikt, en een haubergeon als het tot halverwege de dij komt. Deze benamingen hebben wij ook zoveel mogelijk in ons assortiment gebruikt.
Welke bescherming biedt een maliënkolder?
Historisch waren maliënkolders altijd geklonken. De bescherming die een maliënkolder biedt is afhankelijk van de binnendiameter van de ringen 9mm-6mm. Bij historische maliënkolders zien we dat soms gekozen werd om op meer kwetsbare delen zoals de voorkant van de nek, ringen met een kleinere binnendiameter te kiezen. De meeste maliënkolders werden in een weving van 1:4 gemaakt. Dat betekent dat 1 ring aan 4 andere ringen verbonden zit. Geklonken maliënkolders bieden bescherming tegen snij wapens, zoals zwaarden, messen etc. Daarnaast bieden maliënkolders tot op zekere hoogte bescherming tegen steken van speren, pijlen etc. Maar tegen goed geplaatste zware steken bieden maliënkolders minder bescherming. Ook tegen bijlen en paal- & slagwapens bieden maliënkolders minder goede bescherming dan plaatpantser. Volgens een studie van skeletten gevonden op de slagvelden van Visby op Gotland, vertoonde het merendeel van de skeletten verwondingen aan minder goed beschermde benen. Hoewel maliënkolder een formidabele bescherming boden, kon het door de conventionele wapens van een andere ridder worden doorboord, vooral door de technologische vooruitgang in de loop der tijd.
Onderkleding
De flexibiliteit van maliënkolder betekende dat een slag vaak de drager verwondde, met mogelijk ernstige kneuzingen of fracturen als gevolg, en het bood een slechte bescherming tegen hoofdtrauma. Krijgers in maliënkolder droegen vaak aparte helmen over hun maliënkappen voor hoofdbeveiliging. Ook botte wapens zoals knotsen en oorlogshamers konden de drager verwonden door de impact, zonder het harnas door te dringen; meestal droegen ze een zachte bescherming, zoals een gambeson, onder de hauberk.
Hoe mobiel ben je in een maliënkolder
Maliënkolders wegen ongeveer 7 tot 15 kg. Als je voor het eerst een maliënkolder vasthoudt dan valt op dat hij zwaar is. Maar als je hem eenmaal draagt, dan valt op dat het je mobiliteit niet inperkt. Met een maliënkolder kan je met gemak hardlopen. Ze werden op campagnes ook ‘s nachts tijdens het slapen gedragen. Zeker als je rond de middel de maliënkolder sluit met een riem, dan vormt de maliënkolder amper beperking aan je bewegingsvrijheid.
Geschiedenis van de maliënkolder
Maliënkolders in de oudheid
De oudste bekende maliënkolders zijn aangetroffen in het Keltische hoofdmannen graf in Horný Jatov in Slowakije en in Ciumești in Roemenië uit de 3e eeuw v.Chr. Maar ook de Etrusken gebruiken al varianten van maliën. Mogelijk is maliën ontwikkeld vanuit schaalpantser. Maliën wordt specifiek genoemd in de Avesta, de heilige teksten van het Zoroastrisme, een Perzische religie die in de 5e eeuw v.Chr. door de profeet Zoroaster werd gesticht. Er zijn verschillende bewijzen van Romeins Malien. Mogelijk werd de maliënkolder in de 3de eeuw v.Chr tijdens de conflicten met de Kelten in Rome geïntroduceerd. De lorica hamata werd gebruikt door zowel legionairs als hulptroepen. Het eerste gedocumenteerde gebruik ervan vond plaats tijdens de Romeinse verovering van Hispania.
De lorica hamata was erg populair onder de legionairs. Ook de centurions gaven er de voorkeur aan. Ze waren echter duur om te maken en daarom konden in de eerste instantie alleen de rijkste legionairs een lorica hamata veroorloven. Later, rond de 1e eeuw v.Chr. werd hij wijdser gebruikt, toen generaals meer de uitrusting van hun legionairs begonnen te financieren. Tijdens het vroege keizerrijk waren afbeeldingen van keizers in een lorica hamata of lorica squamata (schaalpantser) zeldzaam. In het latere keizerrijk kwamen zulke afbeeldingen echter vaker voor. In de eerste eeuw na Christus begon de lorica hamata langzaam te worden vervangen door de lorica segmentata. Desondanks bleef de lorica hamata in de tweede eeuw gebruikelijk onder legionairs. In de vierde eeuw werd de lorica hamata echter opnieuw ingevoerd als het enige standaard pantser.
Als we praten over maliënkolders uit de oudheid, dan wordt meestal de naam lorica hamata gebruikt. Terwijl ook de Kelten en bijvoorbeeld de Macedoniërs hetzelfde type maliënkolder gebruikten.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/pantser/malienkolders/lorica-hamata/
Onderkleding
Historici zijn het er niet over eens wat men in de Oudheid onder zijn maliënkolder droeg. Mogelijk droeg men in de Oudheid een dikke wollen tuniek of gewatteerde tuniek onder de lorica hamata. Het is ook mogelijk dat de subarmalis onder de lorica hamata werd gedragen.
Vroeg-Middeleeuwse maliënkolders
Historici zijn het niet eens over wat de Karolingische maliën precies was. Door het gebrek aan archeologische vondsten en afhankelijkheid van kunst en literatuur, denken sommigen dat het een lange, zware leren jas was met metalen schubpantser, terwijl anderen geloven dat het simpelweg een langere, zwaardere maliënkolder was. Zonder meer bewijs, blijft dit een onderwerp van debat. In het Zweedse Valsgärde zijn Germaanse helmen uit 610–635 n.Chr. teruggevonden met maliën.
Viking maliënkolders
In Scandinavië zijn verschillende fragmenten en complete maliënkolders teruggevonden die kunnen worden toegewezen aan de vikingen. In het bekende graf van Gjermundbu in Haugsbygd is een volledige maliënkolder (haubergeon) teruggevonden. De Vikingen gaven vrij weinig pantsers mee als grafgiften in tegenstelling tot hun Germaanse voorouders in de Valsgärde periode. Mogelijk kon slechts een klein aantal Vikingen zich deze uitrusting veroorloven. In het bootgraf van Hjortspring zijn enkele maliënkolders gevonden. Er zijn verschillende Byzantijnse en Angelsaksische vermeldingen dat Vikingen maliënkolders droegen. Een maliënkolder wordt ook wel een ‘’byrnie’’ genoemd, wat is afgeleid van het Oudnoorse woord brynja.
Zowel de Vikingen als andere volkeren uit de vroege middeleeuwen gebruikten waarschijnlijk zowel de hauberk als haubergeon.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/pantser/malienkolders/malienkolder-kopen/
Onderkleding
Er is geen bewijs dat de Vikingen een gambeson onder hun maliënkolder droegen. Mogelijk droegen ze een dikke wollen tuniek die eventueel uit meerdere lagen bestond onder hun maliënkolder.
Middeleeuwse maliënkolders
De eerste Europese literaire vermeldingen van het woord "maliën" zijn te vinden in het 12de eeuwse Oudfrans en Anglo-Normandisch, waar het werd geschreven als maille, maile, male, of andere varianten. In het Middelengels veranderde dit in mailye, maille, maile, male, of meile. De standaard benamingen voor Europese maliënkolder komen uit het Frans. Historisch heet maliën mail en geen chainmail. Echter wordt wereldwijd de term chainmail gebruikt. Op het tapijt van Bayeux die is gemaakt ter ere van de Slag bij Hastings in 1066 dragen veel Normandische ridders maliënkolders.
In de latere 12de-14de eeuwse manuscripten worden vaak ridders met maliënkolders afgebeeld. In de 13de eeuwse Maciejowski Bijbel zijn ridders in maliënkolders duidelijk zichtbaar. Rond deze tijd was de Maliënkolder onderdeel van de standaarduitrusting van de Europese ridderstand.
Op het tapijt van bayeux lijken de Normandische ridders uitsluitend maliën hauberks te dragen met een ruiter split in het midden. Waarschijnlijk droegen de Normandiërs geen losse maliencoifs, maar vormden de coif en de hauberk een geheel. Er is geen bewijs dat de Normandiërs gambesons onder hun maliënkolders droegen. Waarschijnlijk droegen ook zij dikke wollen tunieken die eventueel uit verschillende lagen bestonden onder hun maliënkolder.
Vanaf de 12de eeuw vertonen de manuscripten steeds vaker het gebruik van losse maliencoifs. Vanaf deze periode zien we ook dat onder de maliën / hauberk gambesons worden gedragen.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/pantser/gambeson-kopen/
https://www.celticwebmerchant.com/nl/pantser/malienkolders/malienkolder-kopen/
14de-15de eeuwse maliënkolders
Vanaf de 2de helft van de 14de eeuw werden maliënkolders steeds meer vervangen door plaatstalen harnas onderdelen. Rond deze tijd ontwikkelde maliën supplementen zich. Deze maliëndelen werden gebruikt om openingen in het harnas te beschermen, maar zorgde ervoor dat de drager geen volledige maliënkolder onder zijn harnas hoefde te dragen. Rond deze tijd werd ook de kleine maliënkolder (haubergeon) geïntroduceerd. Deze bleef tot in de 16de eeuw in gebruik. Het grote voordeel hiervan was dat hij makkelijk kon worden aangetrokken en kon functioneren als een eerste pantser in geval van een directe aanval.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/pantser/gambeson-kopen/
https://www.celticwebmerchant.com/nl/pantser/malienkolders/malienkolder-kopen/
https://www.celticwebmerchant.com/nl/pantser/malienkolders/voiders-coif/
Verschillende typen maliën
Het is afhankelijk van jouw wensen welk type maliënkolder het best bij jou past. Er zijn verschillende typen maliënkolders en onderdelen in ons assortiment verkrijgbaar, uiteenlopend van ongeklonken mild staal en aluminium tot volledig geklonken 6mm. We nemen alle verschillende mogelijkheden even met je door.
Historische maliënkolders
Historisch maliën was altijd geklonken. Daarom gaan we in dit deel van de blog in op alle opties van geklonken maliënkolders.
Niet elke maliënkolder uit de geschiedenis is op dezelfde manier gemaakt. Daarom bieden we verschillende type maliënkolders met verschillende vormen van ringen, binnendiameters en verschillende type klinknagels.
Platte of ronde ringen?
In tegenstelling tot moderne maliënkolders waren maliën ringen niet universeel plat. Ze waren ook niet zodanig rond als tegenwoordig. De strengen staal werden met een hamer plat geslagen en waren dus half plat. Tegenwoordig zou een maliënkolder zo al snel duizenden euro’s zijn. Daarom bieden wij de optie voor maliënkolders met ronden of platte ringen.
Welk type klinknagels?
Vanaf de 2de helft van de 14de eeuw begon men te experimenteren met het maken van maliënkolders (en onderdelen) geklonken met wigvormige klinknagels. In de 15de en 16de eeuw werden daardoor beide type klinknagels gebruikt.
Welk type ringdiameter?
Niet elke maliënkolder uit de geschiedenis is van eenzelfde type ringdiameter gemaakt. Veel zijn echter gemaakt van ringen met een binnendiameter van 6 mm. Maliënkolders met deze binnendiameter hebben als voordeel dat ze betere bescherming bieden tegen steken en dat ze lichter zijn dan maliënkolders van ringen met een grotere binnendiameter. Dit type binnendiameter zorgt ervoor dat het maken van de maliënkolder arbeidsintensiever is. Daardoor zijn deze maliënkolders duurder. In principe voor re-enactment of historische educatie worden wereldwijd maliënkolders van ringen met een binnendiameter van 8 of 9 mm gebruikt.
Gemixt geklonken maliënkolders
Historisch werd vaak niet elke ring geklonken. Gemixt geklonken maliënkolders zijn gemaakt van maliën ringen die met een klinknagel zijn dicht geklonken en geheel gesloten maliën ringen. Het voordeel van deze constructie is dat de maliënkolder sterker en goedkoper is dan wanneer elke ring individueel is dicht geklonken. Van gemixt geklonken maliënkolders zijn verschillende varianten.
Platte ringen, ronde klinknagels
https://www.celticwebmerchant.com/nl/malienkolder-platte-ringen-ronde-klinknagels.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/lange-malienkolder-gemixt-platte-ringen-r-87108545.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/halflange-malienkolder-gemixte-platte-ringen-ronde.html
Platte ringen, wigvormige klinknagels
https://www.celticwebmerchant.com/nl/halflange-malienkolder-gemixt-platte-ringen-wigvo.html
Platte ringen, ronde klinknagels, 6 mm
https://www.celticwebmerchant.com/nl/ulfberth-hauberge-gemixte-ringen-6-mm.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/ulfberth-malienkolder-gemixte-ringen-6-mm.html
Volledig geklonken malienkolders
Historisch gezien werd niet elke malienkolder gemaakt van gemixt geklonken ringen. Daarom bieden we ook malienkolders waarbij elke ring geklonken is.
Platte ringen, ronde klinknagels
https://www.celticwebmerchant.com/nl/malienkolder-met-halflange-mouwen-platte-ringen-ro.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/malien-haubergeon-john-platte-ringen-ronde-klinkna.html
Ronde ringen, ronde klinkagels
https://www.celticwebmerchant.com/nl/cavaleriemalienkolder-ronde-ringen-ronde-klinknage.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/malienkolder-met-lange-mouwen-ronde-ringen-ronde-k.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/malienkolder-met-halflange-mouwen-ronde-ringenrond.html
Platte ringen, wigvormige klinknagels
https://www.celticwebmerchant.com/nl/malienkolder-met-lange-mouwen-platte-ringen-ronde.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/halflange-malienkolder-platte-ringen-wigvormige-kl.html
Platte ringen, ronde klinknagels, 6 mm
Moderne Maliënkolders
Niet iedereen heeft een dure replica van een maliënkolder nodig. Daarom zijn er verschillende goedkopere opties ontwikkeld om bijvoorbeeld het draaggemak te verbeteren.
Ongeklonken maliënkolders
Ongeklonken maliënkolders zijn een stuk goedkoper dan geklonken maliënkolders. De reden hiervoor is dat er niet hoeft te worden geklonken om deze maliënkolders te maken. Deze maliënkolders zijn ideaal voor als je beginner bent, naar festivals wilt gaan, aan LARP of fantasy doet waarbij geklonken maliën overbodig is.
In ons assortiment vind je twee verschillende type ongeklonken malien.
1, ongeklonken mild staal. Dit is de goedkoopste optie en prima heel de dag draagbaar. Het biedt echter niet de bescherming van een maliënkolder.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/cavaleriemalienkolder-korte-mouwen-zwart.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/cavaleriemalienkolder-korte-mouwen-mild-steel.html?id=189368545
https://www.celticwebmerchant.com/nl/cavaleriemalienkolder-zwart-mild-steel.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/chainmail-byrnie-shirt-butted-steel-round-rings-ge.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/malienkolder-met-halflange-mouwen-gebronsd-8-mm.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/malien-haubergeon-david-ongeklonken-ronde-ringen-g.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/malienkolder-met-korte-mouwen-verzinkt-9-mm.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/malien-haubergeon-ongeklonken-ronde-ringen-verzink.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/malien-hauberk-zwart-ongeklonken-ronde-ringen.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/cavaleriemalienkolder-mild-steel.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/malienkolder-met-lange-mouwen-verzinkt-9-mm.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/malien-hauberk-verzinkt-ongeklonken-ronde-ringen.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/malien-haubergeon-ongeklonken-ronde-ringen-zwart.html
2, ongeklonken verenstaal. Deze maliënkolders zijn gemaakt van taaiere maliën ringen. Ze zijn niet geklonken, maar wel een goedkoop alternatief voor beginnende re-enactment of als je een historisch ogende samenstelling wilt maken maar niet zoveel geld wilt besteden aan de maliënkolder.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/malienkolder-met-lange-mouwen-onbehandeld-8-mm.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/malienkolder-met-halflange-mouwen-onbehan-87107816.html
Aluminium maliënkolders
Als je gewicht wilt besparen, bijvoorbeeld op een filmset of tijdens een LARP, dan zijn aluminium maliënkolders ideaal. Deze maliënkolders zijn gemaakt van geklonken ringen en lijken dus levensecht op historische origineels. Echter is het gewicht met soms wel 1:3e gereduceerd.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/aluminium-malienkolder-john-geklonken.html
Aluminium maliënkolders, rubber ringen
Als doorontwikkeling van aluminium maliënkolders zijn maliënkolders ontwikkeld die gemixt zijn gemaakt van aluminium en rubber ringen. De rubber ringen maken de maliënkolder rekbaar en beide type ringen maken de maliënkolder nog lichter dan de aluminium maliënkolder.
Welk type maliënkolder voor jou het meest geschikt is, is afhankelijk van jouw wensen waaraan de maliënkolder moet voldoen. Natuurlijk zijn wij als specialist altijd beschikbaar om jou te helpen met het maken van de juiste keuzes.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/half-sleeves-chainmail-shirt-haubergeon-butted-rou.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/chainmail-hauberk-shirt-butted-id-10-mm-round-rubb.html