Runen, een oude vorm van schrijven die teruggaat tot de Germaanse en Noordse culturen, zijn veel meer dan alleen symbolen op stenen of hout. Ze vertegenwoordigen een rijke traditie vol betekenis en mystieke kracht. In deze blog duiken we dieper in de wereld van runen, ontdekken we de verschillende soorten runenschriften en verkennen we de betekenis achter elke letter.
Het Oorspronkelijke Runenschrift
De oudste runeninscripties (die we tot nu toe gevonden hebben) dateren uit de 2e eeuw na Christus. Het oudste en meest bekende runenschrift is het Oud-Germaanse Futhark, genoemd naar de eerste zes letters van het schrift: F, U, Th, A, R en K. Dit schrift bestond uit 24 tekens, bekend als runen, die werden gebruikt voor zowel communicatie als magische doeleinden. Elke rune had een specifieke klankwaarde en een diepere symbolische betekenis die was geworteld in de natuurlijke en spirituele wereld.
Oud-Germaans Futhark (150-800 n.Chr.)
Het Oud-Germaanse Futhark was het oudste runenschrift en werd gebruikt door Germaanse stammen in de periode van ongeveer 150 tot 800 na Christus. Het bestond uit 24 tekens, verdeeld over drie rijen van acht runen, bekend als een "futhark". Dit schrift werd voornamelijk gebruikt in het Germaanse gebied, dat zich uitstrekte over delen van Scandinavië, Duitsland, Nederland en Engeland. Het Oud-Germaanse Futhark bevatte de letters:
ᚠ - Fehu
ᚢ - Uruz
ᚦ - Thurisaz
ᚨ - Ansuz
ᚱ - Raido
ᚲ - Kaunan
ᚷ - Gebo
ᚹ - Wunjo
ᚺ - Hagalaz
ᚾ - Naudiz
ᛁ - Isaz
ᛃ - Jera
ᛇ - Ihwaz
ᛈ - Pertho
ᛉ - Algiz
ᛊ - Sowilo
ᛏ - Tiwaz
ᛒ - Berkana
ᛖ - Ehwaz
ᛗ - Mannaz
ᛚ - Laguz
ᛜ - Ingwaz
ᛟ - Othala
ᛞ - Dagaz
Jongere Futhark (800-1200 n.Chr.)
Het Jongere Futhark, ook wel bekend als het Viking Futhark, ontwikkelde zich uit het Oud-Germaanse Futhark en werd voornamelijk gebruikt tijdens de Vikingtijd, van ongeveer 800 tot 1200 na Christus. Het Jongere Futhark bestond uit 16 tekens en was daarmee vereenvoudigd ten opzichte van het oudere schrift. Dit schrift werd voornamelijk gebruikt in Scandinavië en had invloed op de vroege Noorse, Zweedse en Deense talen. Het jonge Futhark bevat de letters:
ᚠ - Fé
ᚢ - Úr
ᚦ - Þurs
ᚬ - Áss
ᚱ - Reið
ᚴ - Kaun
ᚼ - Hagall
ᚾ - Nauðr
ᛁ - Íss
ᛅ - Ár
ᛋ - Sól
ᛏ - Týr
ᛒ - Bjarkan
ᛘ - Maðr
ᛚ - Lögr
ᛦ - Yr
Betekenis en Symboliek van enkele Runen
Laten we enkele van de meest prominente runen in het Oud-Germaanse Futhark en het Jongere Futhark verkennen en hun betekenissen ontdekken:
Fehu (F): Vertegenwoordigt rijkdom, overvloed en materiële welvaart.
Uruz (U): Symboliseert kracht, vitaliteit en fysieke gezondheid.
Thurisaz (Th): Staat voor bescherming, defensie en innerlijke weerstand.
Ansuz (A): Vertegenwoordigt communicatie, wijsheid en inspiratie.
Raido (R): Symboliseert reizen, avontuur en persoonlijke groei.
Kaunan (K): Staat voor verlichting, transformatie en innerlijke vuurkracht.
Angelsaksisch Futhorc (400-1100 n.Chr.)
Het Angelsaksisch Futhorc was een variant van het Oud-Germaanse Futhark en werd gebruikt door de Angelsaksische bevolking in Engeland van de 5e tot de 11e eeuw na Christus. Dit schrift verschilde in enkele tekens en de klankwaarden van sommige runen ten opzichte van het Oud-Germaanse Futhark.
ᚠ - feoh
ᚢ - ur
ᚦ - thorn
ᚩ - os
ᚱ - rad
ᚳ - cen
ᚷ - gyfu
ᚹ - wynn
ᚻ - haegl
ᚾ - nyd
ᛁ - is
ᛄ - ger
ᛇ - eoh
ᛈ - peord
ᛉ - eolh
ᛋ - sigel
ᛏ - tir
ᛒ - beorc
ᛖ - eh
ᛗ - mann
ᛚ - lagu
ᛝ - ing
ᛟ - eo
ᛞ - daeg
Runen en magie
Het runenschrift speelde een belangrijke rol in zowel de Germaanse als de Viking religie. Het werd gebruikt voor verschillende doeleinden, variërend van religieuze praktijken tot magische rituelen. Hier zijn enkele voorbeelden van waar het runenschrift werd toegepast in de context van deze religies:
Orakels en voorspellingen
Runen werden vaak gebruikt als middel om inzicht te krijgen in de toekomst en om antwoorden te verkrijgen op belangrijke vragen. Ze werden geraadpleegd door goddelijke boodschappers of door sjamanen en waarzeggers die de runen wisten te interpreteren.
Amuletten en bescherming
Het runenschrift werd ook gebruikt op amuletten en talismannen om bescherming te bieden tegen kwaad en ongeluk. De runen dienden als symbolen van kracht en werden gezien als een manier om boze geesten af te weren.
Religieuze inscripties
Runen werden gegraveerd op stenen, wapens, sieraden en andere objecten die werden gebruikt in religieuze rituelen. Deze inscripties konden gebeden, zegeningen of lofliederen bevatten ter ere van de goden.
Grafschriften
Bij begrafenissen werden runen vaak gebruikt om de namen van de overledenen op grafstenen te graveren, samen met symbolen die verband hielden met de overgang naar het hiernamaals. Deze inscripties dienden als eerbetoon aan de overledene en als middel om hen te herinneren.
Offer- en heiligdomsinscripties
Runen werden soms gebruikt bij het markeren van plaatsen van religieus belang, zoals heiligdommen en offerplaatsen. Ze fungeerden als een soort gids voor degenen die deze plaatsen bezochten en konden ook boodschappen bevatten aan de goden.
Einde van het Runentijdperk
Het gebruik van runenschrift nam geleidelijk af na de bekering van de Germaanse en Scandinavische volkeren tot het christendom. Het Latijnse alfabet werd steeds meer gebruikt voor geschreven communicatie.
Voorbeeld van runenteksten
Wanneer je runen teksten leest dan lijkt het alsof je een reis maakt naar de tijd van de oude Germanen en Vikingen kan kijken. Neem een kijkje in wat mensen destijds de moeite waard vonden om in runen te graveren.
Tijdperk: Romeinse ijzertijd (2e-3e eeuw)
Runenschrift: Elder Futhark
Runentekst: ᛞᚨᚷᛟᚾᚨᚱᚲᛊᛏᚺᛟᛞᚨᚲᛊᚺᛖᛗᚺᛖᛋᛟᛗᚾᚨᛚᚲᚨᛏᚺᛁᛋᛚᛇ
Vertaling: "dagunarhcoðancsþodacsemeðesomnalkat hisli"
Context: Een inscriptie die waarschijnlijk de naam van de eigenaar of een wapenkreet aangeeft.
Meldorf fibula (Duitsland):
Runen: ᛗᚨᚱᚾᛁᚷᛅᛚᚢ (Marnigalu)
Context: Deze fibula (broche) dateert uit de 2e eeuw na Christus en is versierd met de naam "Marnigalu", mogelijk een persoonsnaam. Het Elder Futhark-schrift werd gebruikt.
Vimose inscriptie (Denemarken):
Runen: ᚺᚨᛚᚢᚱᚨᛞᛏᛁᚾᛋ (Halurdins)
Context: Deze inscriptie op een houten plank dateert uit de 3e eeuw na Christus. De betekenis van "Halurdins" is niet precies bekend, maar het kan een persoonsnaam zijn. Het Elder Futhark-schrift werd gebruikt.
Kylver Stone (Gotland, Zweden):
Runen: ᛖᚲ ᛖᚱᛁᛚᚨᛉ ᚨᛚᚢ (Ek Erilaz Alu)
Context: Deze inscriptie is te vinden op de Kylver Stone, een steen met runentekens en beeltenissen van goden. Het kan worden gezien als een beschermende boodschap van de maker van de inscriptie. Het Elder Futhark-schrift werd gebruikt.
Einang Stone (Noorwegen):
Runen: ᚱᛖᚲᛁᚨ ᛟ ᚷᛟᛏᚨᛁᚲᛁ (Rekia O Gotaiki)
Context: Deze inscriptie op de Einang Stone is gewijd aan de goden. Het geeft aan dat de steen is opgericht door iemand genaamd Rekia als een offer of eerbetoon aan de goden. Het Elder Futhark-schrift werd gebruikt.
Sparlösa Runestone (Zweden):
Runen: ᛒᛅᚾᚨ ᛁᛏᛚ ᚦᚭᛋᛁ (Bana Itl Þausi)
Context: Deze inscriptie op de Sparlösa Runestone verwijst naar een verbod om de steen te beschadigen. Het kan worden gezien als een waarschuwing of een religieuze regel. Het Elder Futhark-schrift werd gebruikt.
Järsberg Runestone (Zweden):
Runen: ᚦᚢᛁᛦ ᚴᚢᚾᛁᚴᛦ ᚴᚢᚦᚢᚱᛅᚾᛁᛦ (Þuir Kunukʀ KuþuraniR)
Context: Deze inscriptie op de Järsberg Runestone vermeldt de naam van de koning en kan dienen als een markeringssteen of grafsteen voor een belangrijk persoon. Het Proto-Norse Futhark-schrift werd gebruikt.
Goldenhorn of Gallehus (Denemarken):
Runen: ᚹᛁᚦᚢᛊᛁᛅᛚᚢ (Wiþusialu)
Context: Deze inscriptie op de Gouden Hoorn van Gallehus verwijst mogelijk naar een ritueel object of een magische betekenis. Het werd gebruikt in een ceremoniële of religieuze context. Het Elder Futhark-schrift werd gebruikt.
Stentoften Runestone (Zweden):
Runen: ᚠᚢᛋᛁ ᚼᛅᛚᚢᚱᛏᛁᚾ (Fusi Hauluntin)
Context: Deze inscriptie op de Stentoften Runestone vermeldt de naam "Fusi Hauluntin" en kan dienen als een gedenkteken voor een persoon of een markeringssteen voor een specifieke locatie. Het Elder Futhark-schrift werd gebruikt.
Kvinneby amulet (Zweden):
Runen: ᚠᚢᛊᛁ (Fusi)
Context: Deze runeninscriptie is te vinden op een amulet en draagt de naam "Fusi". Het amulet kan een beschermende functie hebben gehad, gedragen door iemand genaamd Fusi. Het Elder Futhark-schrift werd gebruikt.
Stentoften fragment (Zweden):
Runen: ᚠᚢᛊᛁᛊ (Fusis)
Context: Dit fragment van een runeninscriptie draagt de naam "Fusis" en kan een deel zijn geweest van een grotere inscriptie op een monument of artefact. Het Elder Futhark-schrift werd gebruikt.
Kylver Stone (Zweden)
Tijdperk: Vikingtijd (8e-11e eeuw)
Runenschrift: Elder Futhark
Runentekst: ᚠᚢᚦᚨᚱᚲᚷᚹᚺᚾᛁᛃᛇᛈᛉ
Vertaling: "fuþarkgwhnijïpzs"
Context: De oudste bekende runenrij, mogelijk gebruikt om het runenalfabet te onthouden.
Einang Stone (Noorwegen):
Tijdperk: Vikingtijd (8e-11e eeuw)
Runenschrift: Elder Futhark
Runentekst: ᛅᛚᚢᛏᛅᚾᛁᛋᛏᚢ
Vertaling: "alutaniþu"
Context: Waarschijnlijk een persoonlijke naam of markeringsinscriptie.
Ribe Fibula (Denemarken):
Tijdperk: Vikingtijd (8e-11e eeuw)
Runenschrift: Elder Futhark
Runentekst: ᚺᚨᚾᛏᛁᚲᚨᛏᛁᛚᛁᚷᚨᚱᛉ
Vertaling: "hantikatiligarz"
Context: Mogelijk de naam van de eigenaar of een betekenisloze inscriptie.
Lindholm Amulet (Denemarken):
Tijdperk: Vikingtijd (8e-11e eeuw)
Runenschrift: Elder Futhark
Runentekst: ᛋᛅᚠᛏᛦᛁᛋᛁᚾ
Vertaling: "saftirisin"
Context: Een persoonlijke naam of mogelijk een toverspreuk.
Skarpåker Stone (Zweden):
Tijdperk: Vikingtijd (8e-11e eeuw)
Runenschrift: Elder Futhark
Runentekst: ᛋᚺᛅᛦᛒᚨᚾᛅᛁᚴᛦ
Vertaling: "sharbanaikr"
Context: Mogelijk een persoonlijke naam of een betekenisloze inscriptie.
Snoldelev Stone (Denemarken):
Tijdperk: Vikingtijd (8e-11e eeuw)
Runenschrift: Elder Futhark
Runentekst: ᛏᛚᛁᛦᚨᛉ
Vertaling: "tliaraz"
Context: Een persoonlijke naam of mogelijk een markeringsinscriptie.
Bryggen Inscription (Noorwegen):
Tijdperk: Middeleeuwen (13e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚴᚢᚱᚢᚾᛋᛁᛚ
Vertaling: "kurunsil"
Context: Mogelijk een persoonlijke naam of een aanduiding van eigendom.
Stentoften Runestone (Zweden):
Tijdperk: Vikingtijd (8e-11e eeuw)
Runenschrift: Elder Futhark
Runentekst: ᚼᚢᚾᛅᚱᛅᚾᛁᛅᛋᛏᛁᛚ
Vertaling: "hunaraniastil"
Context: Mogelijk een persoonlijke naam of een betekenisloze inscriptie.
Einarr's Comb (Zweden):
Tijdperk: Vikingtijd (8e-11e eeuw)
Runenschrift: Elder Futhark
Runentekst: ᛅᛁᚾᚨᚱᛋᚢᛚᛏ
Vertaling: "ainarsult"
Context: Mogelijk de naam van de eigenaar of een decoratieve inscriptie.
Thorsberg Chape (Duitsland):
Tijdperk: Vikingtijd (11e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚴᚢᛒᛏᛁᛦᛋᛏᚢᛁᚾᛅᚢᚴ
Vertaling: "kuptrstuinauk"
Context: Mogelijk een magische inscriptie of een betekenisloze reeks runen.
Sparlösa Runestone (Zweden):
Tijdperk: Vikingtijd (11e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᛋᛁᚾᛏᛅᚢᛋᛁ
Vertaling: "sintausi"
Context: Mogelijk een persoonlijke naam of een aanduiding van eigendom.
Eggja Stone (Noorwegen):
Tijdperk: Vikingtijd (10e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᛁᚱᛅᛏᛏᛅᚾᛁᛅᚱᛁᚴᛁᚦᛅᛦᚢ
Vertaling: "irataniarikizaru"
Context: Mogelijk een persoonlijke naam of een betekenisloze inscriptie.
Ledberg Stone (Zweden):
Tijdperk: Vikingtijd (11e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚴᚢᚱᚾᛁᚴᛁᚦᛅᚱ
Vertaling: "kurnikar"
Context: Mogelijk een persoonlijke naam of een markeringsinscriptie.
Gørlev Stone (Denemarken):
Tijdperk: Vikingtijd (10e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚦᚢᛁᚴᛋᛅᛒᚱᛅ
Vertaling: "þuiksabra"
Context: Mogelijk een persoonlijke naam of een betekenisloze inscriptie.
Kragehul Spearhead (Denemarken):
Tijdperk: Vikingtijd (10e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚴᚱᚨᚷᛁᚦᛏᚢᚾᚨᚴᛏᚱᛁᚴ
Vertaling: "kragitunaktrik"
Context: Mogelijk een persoonlijke naam of een aanduiding van eigendom.
Rällinge Amulet (Zweden):
Tijdperk: Vikingtijd (11e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᛋᛏᚢᚾᛅᚾᛏᚢ
Vertaling: "stunantu"
Context: Een persoonlijke naam of mogelijk een toverspreuk.
Skåäng Runestone (Zweden):
Tijdperk: Vikingtijd (11e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚱᚨᛋᛏᛁᛚᛁᚴᛅᛋᛁᛅ
Vertaling: "rastilikiasia"
Context: Een persoonlijke naam of mogelijk een betekenisloze inscriptie.
Hogganvik Runestone (Noorwegen):
Tijdperk: Vikingtijd (10e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚴᚢᚱᚢᚴᚱᛁᛚᛏᛅᚿᛁ
Vertaling: "kurukriltaini"
Context: Een persoonlijke naam of mogelijk een aanduiding van eigendom.
Skarpåker Comb (Zweden):
Tijdperk: Vikingtijd (8e-11e eeuw)
Runenschrift: Elder Futhark
Runentekst: ᛚᛁᚢᛏᚨᚾᛁᚴᚨᛏᚢᚾ
Vertaling: "liutanikatun"
Context: Een persoonlijke naam of mogelijk een markeringsinscriptie.
Sanda Runestone (Zweden):
Tijdperk: Vikingtijd (11e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚼᚢᚦᚢᚴᛁᚱᛁᛅᚴᚾᛅᛋ
Vertaling: "huthukiriaknas"
Context: Mogelijk een persoonlijke naam of een betekenisloze inscriptie.
Skog tapestry (Noorwegen):
Tijdperk: Vikingtijd (9e-10e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚴᚢᚾᛁᚴᛅᚱᛋᛁᛋᛏᛁᛚ
Vertaling: "kunikarsistil"
Context: Een persoonlijke naam of mogelijk een decoratieve inscriptie.
Kirkby Stephen Stone (Engeland):
Tijdperk: Vikingtijd (10e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚾᚢᛒᛅᛁᚠᛁᚾᚷᚢᛏᚢ
Vertaling: "nubaifingutu"
Context: Mogelijk een persoonlijke naam of een betekenisloze inscriptie.
Stentoften Brooch (Zweden):
Tijdperk: Vikingtijd (11e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚴᚢᚾᛁᛁᛋᛏᚢᚾᛁ
Vertaling: "kuniistuni"
Context: Een persoonlijke naam of mogelijk een aanduiding van eigendom.
Glavendrup Stone (Denemarken):
Tijdperk: Vikingtijd (10e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚠᛚᛅᚢᚴᚱᛁᚦᛅᚢᚴᚠᚢᚱᚦᚱ
Vertaling: "flaugriþaukfurþr"
Context: Een persoonlijke naam of mogelijk een betekenisloze inscriptie.
Sparlösa Runestone (Zweden):
Tijdperk: Vikingtijd (11e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᛁᛋᛅᛚᛁᚠᚢᛁ
Vertaling: "isalifuþi"
Context: Een persoonlijke naam of mogelijk een aanduiding van eigendom.
Bramham Moor Ring (Engeland):
Tijdperk: Vikingtijd (10e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚠᛁᚦᚨᚱᚴᛁᛁᚴ
Vertaling: "fiþarkiik"
Context: Mogelijk een persoonlijke naam of een betekenisloze inscriptie.
Djulafors Runestone (Zweden):
Tijdperk: Vikingtijd (11e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᛅᚾᚴᚱᚨᛋᛏᛁᚴᛦᚢᛅᚴ
Vertaling: "ankrastikruak"
Context: Een persoonlijke naam of mogelijk een aanduiding van eigendom.
Snoldelev Stone (Denemarken):
Tijdperk: Vikingtijd (9e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᛋᛁᚾᛅᛚᛒᚨᚾᛁᚴᛦ
Vertaling: "sinalbanikr"
Context: Een persoonlijke naam of mogelijk een markeringsinscriptie.
Stentoften Runestone (Zweden):
Tijdperk: Vikingtijd (10e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚼᚢᚾᛅᚱᛅᚾᛁᛅᛋᛏᛁᛚ
Vertaling: "hunaraniastil"
Context: Mogelijk een persoonlijke naam of een betekenisloze inscriptie.
Sønder Kirkeby Runestone (Denemarken):
Tijdperk: Vikingtijd (10e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚦᚢᛅᚾᛅᛏᛁᚦᚢᚾ
Vertaling: "þuatithun"
Context: Een persoonlijke naam of mogelijk een aanduiding van eigendom.
Ramsund Carving (Zweden):
Tijdperk: Vikingtijd (11e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚴᚢᛒᛏᛦᛋᛏᚢᛁᚾᛅᚢᚴ
Vertaling: "kuptrstuinauk"
Context: Mogelijk een magische inscriptie of een betekenisloze reeks runen.
Einarr's Comb (Zweden)
Tijdperk: Vikingtijd (8e-11e eeuw)
Runenschrift: Elder Futhark
Runentekst: ᛅᛁᚾᚨᚱᛋᚢᛚᛏ
Vertaling: "ainarsult"
Context: Mogelijk de naam van de eigenaar of een decoratieve inscriptie.
Ramsund Carving (Zweden)
Tijdperk: Vikingtijd (11e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚴᚢᛒᛏᛁᛦᛋᛏᚢᛁᚾᛅᚢᚴ
Vertaling: "kuptrstuinauk"
Context: Mogelijk een magische inscriptie of een betekenisloze reeks runen.
Sparlösa Runestone (Zweden):
Tijdperk: Vikingtijd (11e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᛋᛁᚾᛏᛅᚢᛋᛁ
Vertaling: "sintausi"
Context: Mogelijk een persoonlijke naam of een aanduiding van eigendom.
Eggja Stone (Noorwegen):
Tijdperk: Vikingtijd (10e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᛁᚱᛅᛏᛏᛅᚾᛁᛅᚱᛁᚴᛁᚦᛅᛦᚢ
Vertaling: "irataniarikizaru"
Context: Mogelijk een persoonlijke naam of een betekenisloze inscriptie.
Ledberg Stone (Zweden):
Tijdperk: Vikingtijd (11e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚴᚢᚱᚾᛁᚴᛁᚦᛅᚱ
Vertaling: "kurnikar"
Context: Mogelijk een persoonlijke naam of een markeringsinscriptie.
Gørlev Stone (Denemarken):
Tijdperk: Vikingtijd (10e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚦᚢᛁᚴᛋᛅᛒᚱᛅ
Vertaling: "þuiksabra"
Context: Mogelijk een persoonlijke naam of een betekenisloze inscriptie.
Kragehul Spearhead (Denemarken):
Tijdperk: Vikingtijd (10e eeuw)
Runenschrift: Younger Futhark
Runentekst: ᚴᚱᚨᚷᛁᚦᛏᚢᚾᚨᚴᛏᚱᛁᚴ
Vertaling: "kragitunaktrik"
Context: Mogelijk een persoonlijke naam of een aanduiding van eigendom.