Pagan symboliek: Arm ringen & armbanden

Pagan symboliek: Arm ringen & armbanden

Ringen en armringen speelden een prominente rol in Germaanse culturen, zoals blijkt uit zowel archeologische vondsten als tekstbronnen die hun gebruiken en overtuigingen beschrijven. Ze werden vooral geassocieerd met rijkdom en fungeerden in de vroege middeleeuwen zelfs als een vorm van valuta. Daarnaast hadden ringen een belangrijke functie bij het afleggen van heilige eden, die vaak aan de goden werden opgedragen of door hen werden getuigd.

De sacraliteit van ringen komt ook naar voren in de Germaanse mythologie, waar het schenken van ringen een centrale rol speelde in het onderhouden van banden tussen heersers en hun volgelingen. Deze culturele betekenis bleef, zij het in wisselende mate, bestaan tijdens en na de kerstening van de Germaanse volkeren. Het geven van ringen als geschenk en het zweren van eden zijn voorbeelden van deze voortlevende tradities.

Arm ringen en torques

Armringen en armbanden vervulden een vergelijkbare rol als de torques die door andere Indo-Europese volkeren, zoals de Scythen, Illyriërs, Thraciërs, Kelten (Galliërs) en soms zelfs de Romeinen, werden gedragen. Ook vroege Germanen en Vikingen droegen torques. Tijdens de migratieperiode werden torques echter vervangen door armringen, die toen de voorkeur genoten. Toch maakten torques een comeback en werden ze weer populair tijdens het Vikingtijdperk.

Indo-Europese dharmatische samenleving

De Indo-Europese volkeren hadden een sterke eedgebonden cultuur waarin hun paganistische religie gericht was op de kosmische orde. Deze orde, het principe van harmonie en balans in het universum, werd gezien als de wet die alles bestuurt. In het Vedische denken wordt dit concept "Rta" genoemd, terwijl de Grieken het "Kosmos" noemden. Rta is een dynamische kracht die niet alleen de natuur reguleert, maar ook abstracte zaken zoals moraal. Het handhaven van evenwicht in zowel de natuur als de samenleving was cruciaal. Handelen in overeenstemming met Rta, oftewel volgens "dharma", was essentieel voor het welzijn van zowel individuen als de gemeenschap. Het overtreden van deze kosmische wetten, "adharma", leidde tot chaos en rampspoed. Godheden zoals de Nornen, Matres en Moirai waakten over deze orde.

Om deze kosmische orde te bewaren, was de samenleving opgedeeld in verschillende klassen: de religieuze en heersende klasse, de krijgersklasse en de werkende klasse. Elke klasse had specifieke verantwoordelijkheden, die werden vastgelegd door afspraken en bekrachtigd met een eed. Torques en bovenarmbanden fungeerden waarschijnlijk als eedringen, symbolen van de eed die de drager aflegde aan een persoon, godheid of stam.

Eed ringen

In het epische gedicht Beowulf speelt het geven van ringen een belangrijke rol in het versterken van de band tussen de vazallen en hun heer, die in de tekst de "ringgever" wordt genoemd. Thanes, of krijgers, ontvangen schatten zoals ringen, en door deze te accepteren, beloven ze loyaal te blijven aan hun heer. Deze praktijk benadrukt dat de culturele waarde van deze uitwisseling belangrijker is dan de materiële waarde van de ring of andere schatten.

Koning Hrōðgār toont bijvoorbeeld zijn verantwoordelijkheden door ringen uit te delen tijdens feesten in Heorot, wat zijn rechtvaardigheid en vrijgevigheid onderstreept. Dit staat in scherp contrast met Heremod, een koning van de Denen, die zijn vazallen geen ringen gaf. Hij wordt beschreven als onrechtvaardig en hebzuchtig, wat uiteindelijk leidde tot zijn verdrijving.

De symbolische betekenis van ringen als koninklijke geschenken bleef belangrijk, zelfs na de bekering van de Angelsaksen tot het christendom. In de Angelsaksische Kroniek wordt een Engelse koning beschreven als een genereuze ringgever (Oud-Engels: beaggifa), een term die ook voor Jezus wordt gebruikt in het Oud-Saksische Heliand. De relatie tussen koningen en ringen komt ook naar voren in de Zweedse Svíagriss, een voorouderlijke ring van de Ynglings, wat "Zweeds biggetje" betekent. De band tussen varkens en de Ynglings wordt verder weerspiegeld in helmen in de vorm van everzwijnen en hun afstamming van de god Frey, die nauw verbonden is met dit dier. Dit suggereert dat de ring een symbolische verbinding vertegenwoordigt tussen de Zweden en het everzwijn.

In de context van trouwzweren aan een Angelsaksische of Oud-Noorse heerser werden ringen niet alleen gezien als materiële objecten, maar ook als symbolen van loyaliteit. Eden konden worden gezworen zonder dat er een fysieke uitwisseling van eigendom plaatsvond. In de Hávamál vertelt Odin dat hij een ring-eed (baugeið) heeft gebroken, wat zijn betrouwbaarheid in twijfel trekt. Dit onderstreept de cruciale rol van de ring als symbool van binding binnen de eed.

De Angelsaksische Kroniek vermeldt een gebeurtenis uit 876, waarin de Denen een vredeseed zwoeren op een heilige ring (hâlgan beage) aan koning Alfred, na zijn overwinning bij Wareham. Dit laat zien hoe ringen werden gebruikt om trouw en stabiliteit in politieke relaties te waarborgen.

In verschillende sagen, zoals de Eyrbyggja-saga en de Víga-Glúms-saga, worden ringen beschreven die op altaren in Noord-Germaanse heidense tempels lagen, waar eden op werden gezworen. Tijdens rituelen, zoals blóts, konden deze ringen worden besprenkeld met het bloed van geofferde dieren, wat de heiligheid van de ring verder benadrukte. De verhalen over eed ringen laten een breed scala aan formaten zien, van kleine ringen van ongeveer 50 gram, zoals beschreven in de Landnámabók, tot grotere ringen van ongeveer 550 gram, zoals genoemd in de Eyrbyggja-saga bij een tempel van Thor.

Viking armbanden, ringen & torques

Halsringen worden uitvoerig beschreven in het verslag van Ibn Fadlan over de Rusvik Vikingen, waarin hij vermeldt dat vrouwen meerdere zilveren of gouden ringen droegen, waarvan elke ring een waarde van 10.000 dirham aan metaal zou vertegenwoordigen. Deze ringen fungeerden als draagbare rijkdom, hoewel de geschatte waarde waarschijnlijk overdreven was vanwege het onpraktische gewicht.

In Scandinavië en in gebieden met aanzienlijke Scandinavische invloed, zoals Groot-Brittannië en Ierland, werden arm- en halsringen op soortgelijke wijze gebruikt als hakzilver, waarbij ze in stukken werden gesneden voor financiële transacties. Deze ringen vertonen vaak inkepingen, die doorgaans worden toegeschreven aan controles op de zuiverheid van het metaal. Het gewicht van intacte arm- en halsringen komt altijd overeen met veelvouden van handelseenheden, wat hun functie als draagbare valuta bevestigt.

Net als de Rusvik-ringen, die gestandaardiseerd waren naar de waarde van de dirham, zijn er in Zweden gewichten gevonden die overeenkomen met zowel Scandinavische als islamitische eenheden, wat wijst op een integratie van handelssystemen. Bovendien zijn er in Engeland en Scandinavië dirhams uit de vroege middeleeuwen gevonden, die werden gebruikt in de edelmetaaleconomie of omgesmolten tot staven. De economische waarde van ringen komt ook naar voren in de Proza-Edda, waarin wordt gesproken over Fróði's Vrede. Daarin wordt vermeld dat een gouden ring op de heide van Jelling kon worden neergelegd zonder gestolen te worden, wat getuigt van de afwezigheid van criminaliteit in die tijd.

Opgeslagen in de blog: Blog & lookbook

  • auteur: Patrick
Wees de eerste om te reageren:

Laat een reactie achter

*Verplichte velden