Velites waren een klasse van lichte infanterie in de Romeinse Republiek. Ze speelden een belangrijke rol in het vroege Romeinse leger en stonden bekend om hun mobiliteit en veelzijdigheid op het slagveld. Zij waren de jongste en de armste soldaten van het legioen.
In Indo-Europese culturen was het een veelvoorkomend gebruik dat een groep jonge mannen in hun tienerjaren tot adolescent deelnamen aan een krijgsgroep (kóryos). De mannen hadden nog geen vermogen of invloed opgebouwd en moesten zichzelf nog bewijzen. Deze kleine groepjes vormden vaak een cultus waarin een god centraal stond en dat zichzelf representeerde via de wolf, het zwijn of de beer. Voorbeelden hiervan komen overal in de Indo-Europese culturen voor, zoals de Germaanse Berserker, de Keltische Fianna, de Romeinse Velites en de Spartaanse Crypteia.
De dieren representeerden hun sluwheid, kracht en agressie. Nadat ze pijnlijke beproevingen hadden ondergaan om tot de groep toe te treden, werden ze weggestuurd om een aantal jaren als landloze krijgers in het wild te leven. Binnen de groep variërende van twee tot twaalf leden waren wetteloze acties zoals nachtelijke roof partijen en het roven van vee gebruikelijk. De jonge mannen hadden geen ander bezit dan hun wapens en leefden aan de rand van de samenleving en van wat de natuur hun bracht. Hun leven draaide om vechten, het jagen op wild en het plunderen van nederzettingen aan de ene kant; en over het reciteren van heroïsche verhalen die de daden vertelt van helden uit het verleden en legendes over veediefstal aan de andere kant.
De inwijding periode binnen de kóryos werd gezien als een overgangsfase voorafgaand aan de status van volwassen krijger en werd meestal bekroond een deelname aan de stam of stadstaat. De kóryos werden symbolisch geassocieerd met dood en liminaliteit, maar ook met vruchtbaarheid en seksuele losbandigheid. De oorlog bendes geloofde in symbolische gedaanteverandering. Vandaar dat wolven of beren vechten werden gedragen. Ze vochten niet meer als mensen, maar als wolven. Hun ideale gevechtstechniek zijn de eigenschappen toegedicht aan de wolf: geweld, bedrog, snelheid, grote kracht en krijgers woede.
Een van de belangrijkste tactieken van Velites was een hit-and-run-stijl van oorlogvoering. Ze rukten snel op, gooiden hun speren naar de vijand en trokken zich vervolgens terug om directe confrontaties te vermijden. Deze intimidatie kon de vijandelijke formatie verstoren en hun strijdkrachten verzwakken voordat de belangrijkste infanterielinies met elkaar in botsing zouden komen. Zo konden ze zelfs tegen oorlogsolifanten vechten.
Velites werden vaak aan het begin van een gevecht ingezet om kort, snelle gevechten te voeren met de vijand en de bewegingen van de zwaardere Romeinse infanterie en cavalerie te observeren. Naarmate de strijd vorderde, trokken de velites zich terug en maakten plaats voor de zwaarder gepantserde en georganiseerde manipels van het Romeinse legioen.
In de loop van de tijd, naarmate het Romeinse leger zich ontwikkelde, nam de rol van velites af. Na de zogenaamde Mariahervormingen in 107 voor Christus werden ze ontbonden.
Tuniek
De veles droegen een eenvoudige tuniek. Het is niet bekend welke kleur de tuniek had, hoewel deze waarschijnlijk een neutralere kleur was dan rood.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/romeinse-tunica-mars.html
Caligae
De caligae waren de standaardsandalen die door Romeinse legioensoldaten en hulptroepen werden gedragen. De zool bestond uit verschillende lagen leer en was ongeveer 20 mm dik. Deze werd verstevigd met spijkers. De bovenste laag is uit één stuk leer gemaakt en aan de hiel genaaid. Vanwege het open ontwerp kon men ze dragen bij het oversteken van beken en rivieren, en voor de warmte kon de soldaat sokken dragen (udones). Waarschijnlijk werden caligae bijna nooit gerepareerd en meteen weggegooid zodra ze tekenen van slijtage begonnen te vertonen.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/romeinse-caligae-met-nagels-castleford-valkenburg.html
Helm
De Coolus, in het Duits vaak een helm van het Hagenau-type genoemd, is een type oude Romeinse helm die door het Romeinse leger werd gebruikt tijdens de late Romeinse Republiek en het vroege Romeinse rijk. Het is vernoemd naar de plaats van zijn eerste ontdekking, Coolus, een stad in het noordoosten van Frankrijk. Deze helmen waren in gebruik vanaf de 1e eeuw voor Christus tot de 1e eeuw na Christus.
De helm was meestal gemaakt van brons, hoewel sommige van ijzer waren. Het bestond uit een komvormige schedelkap met een voorhoofdsbeschermer, nekbeschermer en wangflappen. Vaak was er een kamknop aanwezig, waaraan de drager een pluim kon bevestigen.
Vaak droegen de velites leren helmen, of helemaal geen helm, omdat ze die niet konden betalen.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/deepeeka-coolus-d-germanicus.html
Dierenhuid
De velites versierden zichzelf met roofdierhuiden, zoals die van wolven of beren, die ze over hun hoofd droegen. Dit was een symbool van hun moed en dapperheid in de strijd. Deze hebben wij vervangen door een hertenvel.
Schild: parma
De veles was ook uitgerust met een klein rond schild, een parma. De helm en parma waren de enige vorm van bescherming die de veles droegen.
Op deze foto's gebruiken we een oud en gehavend rond schild waarvan de schildknop is verwijderd.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/houten-rondschild.html
Wij bieden echter ook een replica parma aan https://www.celticwebmerchant.com/nl/deepeeka-romeinse-parma.html
Speeren gooien: hastae velitares / veruta
De velites droegen 5 tot 7 lichte speren of werpsperen. Ze waren een stuk korter dan de bekende pilum en waren perfect voor snelle gevechten.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/gebruiksklare-werpspeer.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/ulfberth-handgesmede-germaanse-werpspeerpunt.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/vroeg-middeleeuwse-speerpunt-22-cm.html