We weten allemaal dat modern Halloween is overgewaaid vanuit Amerika en dat dit feest zijn oorsprong heeft in het Ierse samhain. Maar wat betekent dit in een bredere Indo-Europese context? Wat vertellen deze feesten over onze vorm van voorouderverering? In deze blog proberen we de álfablót, het Germaanse/Viking equivalent, laagdrempelig in een bredere context te plaatsen.
Indo-Europese voorouderverering
Indo-Europees paganisme is een dharmatischenatuurreligie; we spreken van dharmatisch omdat er voorschriften en regels waren die de (kosmische) orde handhaafden en ondersteunden.
Hierin spelen de voorouders een belangrijke rol. Duizenden jaren lang begroeven de Proto-Indo-Europese volkeren hooggeplaatste overledenen in grafheuvels. Op de steppen waren deze heuvels al van verre zichtbaar. Het waren heilige plekken die de status van de voorouder benadrukten. Stammen, die overwegend nomadisch waren, gingen regelmatig terug naar deze plekken om te offeren ter ere van de voorouders. De mensen die in deze grafheuvels lagen waren ook een personificatie van de semi-mythologische voorouders van de stam. Hun heldendaden en prestaties werden generaties lang doorverteld en vereerd. Hun daden werden in de bardische orale tradities van het volk vereeuwigd. Volkeren van Indo-Europese afkomst, zoals de Grieken, Romeinen, Germanen, Kelten, Balto Slaven, Indo-Iraniërs, Indo-Ariërs hielden deze traditie in stand.
In deze context moeten we de Germaanse álfablót, het Keltische samhain en het Slavische dziady zien.
Al deze feesten hebben één ding gemeen: het herdenken van de overleden voorouders. Dit kunnen zowel de eigen voorouders zijn als de mythologische voorouders van de stam of clan. Voorouderverering is een zeer belangrijk gebruik in de Indo-Europese culturen. Het verbindt het volk en creëert een band van eer en trots.
Indo-Europees halloween
Vrijwel alle Indo-Europese culturen hebben feestdagen rond 1 mei, midzomer, 31 oktober en midwinter. De paganistische feesten die daar tussenin liggen wijken bij verschillende Indo-Europese culturen van elkaar af.
De Kelten vierden samhain. In het oude Germanië en Scandinavië vierde men waarschijnlijk Álfablót, letterlijk: elfenoffer.
Wat zijn elfen?
Het Nederlandse woord elf, Engels elf, is ontwikkeld vanuit het proto-Germaans *albiz. Dit komt waarschijnlijk vanuit het Proto-Indo-Europese *h₂elbʰós, wit. Op deze manier is het ver verwant aan het Latijnse albus, ‘wit’ en het Proto-Slavische *ȏlbǭdь, ‘zwaan’. Het Proto-Germaanse woord betekent vermoedelijk oorspronkelijk 'witte', misschien als eufemisme.
De eersten die de term ‘elf’ gebruikten in geschreven bronnen, waren de Angelsaksen, met name in medische teksten, zoals Wið færstice en Bald's Leechbook. Men geloofde dat elfen zowel mensen als vee ziek konden maken. Dit uitte zich vaak in scherpe, inwendige pijnen en psychische problemen. Dit geloof bleef tijdens de Middelengelse periode voortbestaan.
De Angelsaksen dachten dat de elfen magische wapens gebruikten om ziekten te veroorzaken, maar ze worden ook in verband gebracht met een vorm van magie aangeduid als sīden en sīdsa, vergelijkbaar met het Oudnoorse seiðr.
De Proza-Edda uit de 13de eeuw vertelt over de dökkálfar en ljósálfar, donkere en lichte elfen. De ljósálfar leven in Álfheimr of Ljósálfheimr, een wereld die vaak wordt beschreven als helder, luchtig en mooi. Dit was één van de negen werelden van de Noorse kosmologie. De ljósálfar worden beschreven als wezens die stralen van licht en schoonheid. Hoewel de Edda zelf niet veel details geeft over specifieke daden of personages onder de ljósálfar, wordt vaak aangenomen dat ze positieve energie en geluk brachten.
De dökkálfar woonden onder de grond en waren pikzwart. Zij waren mogelijk de basis voor latere dwergen.
In de poëtische Edda gaat het gedicht Völundarkviða over Völundr, de álfa ljóði, ‘prins van de elfen’. Interessant is dat deze tekst waarschijnlijk beïnvloed is door Oudengelse poëzie.
De smid-kunstenaar Völundr en zijn twee broers worden bezocht door drie bovennatuurlijke vrouwen in de vorm van zwanen, mogelijke valkyries. Ze trouwen en na negen jaar vertrekken de vrouwen. Als zijn broers de vrouwen gaan zoeken, wordt Völundr gevangen genomen door de naburige koning Níðuðr, die zijn pezen doorsnijdt om hem gevangen te houden. Met listen weet Völundr wraak te nemen en ontsnappen.
Elfen worden vaak genoemd in de allitererende uitdrukking Æsir ok Álfar ('Æsir en elfen'), wat een vaste poëtische formule was in bijvoorbeeld zegeningen en eedformules. De Æsir waren de belangrijkste groep Scandinavische goden, naast de Vanir. Snorri Sturluson schrijft in de poëtische Edda dat Freyr, één van de Vanir, het elfenrijk Álfheimr kreeg. Mogelijk waren de Álfar dus zijn onderdanen, Vanir, of mindere goden. Hoe dan ook werden ze nauw verbonden met de Æsir.
Deze koppeling met de goden is ook te zien in het Oudengelse gedicht Wið færstice en in Germaanse persoonsnamen. In skaldendichtkunst wordt het woord elf soms zelfs op dezelfde manier gebruikt als termen voor goden.
Völundr de manke smid heeft parallellen met de Griekse/Romeinse god Hefaistos/Hephaestus. Ook het Oegarithisch pantheon, niet Indo-Europees maar wel beïnvloed door de Hettitische religie, kent een dergelijk figuur, de goddelijke ambachtsman Kothar-wa-Khasis.
In het Ierse verhaal Serglige Con Culaind verwondt de held Cú Chulainn een vogel uit de Andere Wereld en wordt daarna ziek. Dit lijkt op de Angelsaksische magie van sīden/sīdsa, en het is interessant dat ook hier de vrouwen uit de Andere Wereld zich hebben veranderd in watervogels. Men dacht dat de Andere Wereld zich onder het wateroppervlak bevond.
Hoe men vroeger elfen zag, is dus niet geheel duidelijk. Mogelijk waren het goden, of was de scheidslijn tussen goden en elven vaag. Mogelijk waren ze boodschappers van de goden, of waren ze symbool voor de zielen van overledenen.
Álfablót
In Scandinavië en waarschijnlijk de bredere vroege Germaanse wereld was álfablót, elfenoffer, het moment waarop waarschijnlijk de voorouders werden herdacht. Eind oktober was de oogst binnengehaald, waren de dieren vetgemest, en was het tijd om de voorouders te bedanken voor wat zij voor de familie hadden gedaan. Het werd vermoedelijk uitgevoerd om de Álfar om vruchtbaarheid te vragen, zowel voor het land als voor de mensen zelf.
In het gedicht Austrfararvísur beschrijft de Noorse skald Sigvatr Þórðarson zijn negatieve ervaring met een feestdag in Zweden in 1019, terwijl hij op een diplomatieke missie was naar Västergötland. Hij en zijn metgezellen moesten ergens overnachten en verwachtten gastvrij ontvangen te worden, wat als heilig werd beschouwd bij Indo-Europese volkeren. Ze werden geweigerd bij de eerste boerderij en de bewoners vertelden dat de plek heilig was. Bij de tweede boerderij werden ze weggestuurd, en vertelde de vrouw des huizes dat ze de toorn van Odin vreesden, en ze bezig waren met een elfenoffer.
Na verschillende mislukte pogingen om onderdak te vinden, waarbij de mannen van de boerderijen allemaal Ölvir heetten, kwamen ze aan bij een man die bekendstond als de meest gastvrije in de regio, maar zelfs deze ontving hen onvriendelijk en noemde zichzelf de "bewaker van de houweel". Sigvatr was teleurgesteld in de gastvrijheid van de Zweden en concludeerde dat als deze man de "beste" was, de anderen waarschijnlijk nog verschrikkelijker waren.
In tegenstelling tot de Ierse Samhainfeesten en de blóts van Uppsala en Mære, werd álfablót dus vooral in familieverband gehouden en werd het ritueel geleid door de vrouw van het huishouden. Er is niets bekend over de specifieke rituelen omdat ze binnen huiselijke kring werden gehouden en geheim bleven voor de buitenwereld. Het lijkt er ook op dat Odin werd aangeroepen en dat de meester van het huishouden Ǫlvir werd genoemd bij het uitvoeren van de rituelen. Het eerste element van Ǫlvir betekent ‘bier’, wat over het algemeen een belangrijk element was in de offers van de Noord-Germanen.
Net als bij andere vormen van blót werd waarschijnlijk voedsel en drank aan de elfen geofferd, bijvoorbeeld vlees, bier, of andere landbouwproducten, afhankelijk van wat beschikbaar was. Het idee was dat deze offers de gunst en de bescherming van de elfen zouden winnen. De IJslandse Kormáks saga uit de 13de eeuw geeft instructies over het offeren van een stier bij een elfenheuvel, om een oorlogswond te genezen. In tegenstelling tot de offers die Sigvatr beschrijft, lijkt dit een offer te zijn geweest dat op elk moment van het jaar kon worden uitgevoerd.
Met de komst van het christendom werd de álfablót, net als veel andere heidense rituelen, verdrongen of verboden. Het feit dat het een huiselijk en individueel ritueel was, maakte het moeilijker te controleren en uit te bannen door de missionarissen en christelijke heersers. Dit soort offers en rituelen verdwenen uiteindelijk toch, hoewel sommige aspecten ervan overleefden in latere folklore, zoals het geloof in elfen, het geven van kleine offers of het respecteren van bepaalde plekken die met elfen geassocieerd werden.
Samenstelling vrouw
De goden symboliseren structuur en schoonheid, en daarom hebben we deze personages op hun best gekleed. Zowel de man als de vrouw behoren tot de lagere adel, de klasse van de Jarls. De personages worden hier genoemd Harald en Astrid. Harald betekent "legerleider" of "heerser van het leger", terwijl Astrid "goddelijke schoonheid" of "liefdevolle" betekent. Als hoofd van een kleine hofhouding vieren Harald en Astrid het ritueel van Álfablót samen met hun directe familie en bedienden. Zie hier de samenstelling van Jarl Harald
In deze context vervult Astrid de leidende rol, omdat zij als vrouw de functie van priesteres op zich neemt. In veel Vikingerituelen was het de vrouw die rituele handelingen verrichtte, vooral bij huisselijke of familiaire ceremonies. Harald is de patriarch van de familie en heeft als hoofdman eedgebonden krijgers onder zijn bevel. Deze krijgers, afkomstig uit de vrije klasse van karls, vieren Álfablót echter met hun eigen gezinnen, los van de hofhouding.
De bedienden van Harald en Astrid zijn thralls, oftewel leden van de onvrije klasse of slaven. Omdat zij behoren tot het hof, nemen ze deel aan de festiviteiten en vieren Álfablót samen met de Jarl en zijn vrouw. Dit benadrukt de gelaagde sociale structuur in de Vikingmaatschappij, waarin zelfs de onvrije klasse een rol speelde binnen de rituelen en gebruiken van de elite.
Samenstelling Jarlkona Astrid
Drinkhoorn
Tijdens het Álfablót-ritueel speelt Astrid een centrale rol, waarbij haar belangrijkste taak is om op de juiste manier te offeren. Hiervoor maakt zij gebruik van een drinkhoorn, een traditioneel voorwerp dat afkomstig is van runderen. Runderen hadden een heilige status bij de Indo-Europese volkeren, waaronder de Vikingen. Deze symboliek gaat terug op de mythische oerkoe Auðumbla, die volgens de Noordse mythologie leven schonk aan de stervelingen.
In andere Indo-Europese culturen, zoals bij de Grieken en Romeinen, werd een vergelijkbare rituele hoorn een rhyton genoemd. Drinkhoorns hadden in deze samenlevingen een sterke rituele betekenis en werden vaak gebruikt bij offerplechtigheden. Deze voorwerpen werden niet altijd van dierlijke hoorns gemaakt; soms vervaardigden de Romeinen, Germanen en Vikingen drinkhoorns zelfs van materialen zoals glas. Dit onderstreept het belang en de symbolische kracht van de drinkhoorn in religieuze ceremonies en offers
https://www.celticwebmerchant.com/nl/gegraveerde-odin-drinkhoorn.html
Kom, blót boli
Naast de drinkhoorn werd tijdens het Álfablót-ritueel ook gebruikgemaakt van een kom, bekend als de blót boli, voor het presenteren van vloeibare offergaven. Deze kommen konden rijkelijk versierd zijn, aangezien schoonheid een centrale rol speelde in de symboliek van de rituelen. In de Vikingtijd geloofde men dat de goden over de kosmos heersten, die stond voor structuur, harmonie en esthetiek. Het tonen van schoonheid tijdens rituelen, bijvoorbeeld door gebruik te maken van fraai bewerkte voorwerpen zoals de blót boli, werd beschouwd als een eerbetoon aan de goddelijke orde.
De term blót boli verwijst naar het bloed van geofferde dieren, dat in deze kommen werd opgevangen en gepresenteerd aan de goden. Naast bloed werden ook andere vloeibare offers gebruikt, zoals melk of zelfs mede — een luxe drank die een nog kostbaarder offer vertegenwoordigde dan dierlijk bloed. De blót boli had dus niet alleen een praktische functie, maar was ook een symbolisch voorwerp dat de waarde en toewijding van de offergaves benadrukte.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/viking-beker-van-fejoe-verzilverd.html
Onderjurk
Astrid draagt een onderjurk, die niet alleen diende om warmte te bieden, maar ook een praktische functie had in het beschermen van de bovenkleding. Door de onderjurk te dragen, hoefde de kostbare bovenkleding minder vaak gewassen te worden, wat hielp om de levendige kleuren en delicate stoffen langer te behouden. In een tijd waarin verfstoffen en textiel van hoge kwaliteit zeer waardevol waren, was dit een slimme manier om ervoor te zorgen dat de bovenkleding, vaak rijkelijk versierd en van grote symbolische waarde, in goede staat bleef.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/middeleeuwse-jurk-elisa-naturel.html
Viking schoenen
Vikingen droegen vaak keerschoenen, een type schoeisel dat binnenstebuiten werd gemaakt en vervolgens omgekeerd werd, waardoor de naden aan de binnenkant kwamen te zitten. Deze schoenen sloten goed aan op de vorm van de voet en boden daardoor een comfortabele pasvorm. In tegenstelling tot moderne schoenen boden keerschoenen echter minder ondersteuning aan de enkels, wat ze minder geschikt maakte voor langdurige of intensieve fysieke activiteiten.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/viking-schoenen-alva.html
Viking jurk
Vikingvrouwen droegen doorgaans jurken die verschilden in kleur en stijl, afhankelijk van hun status en rijkdom. Kleur speelde een belangrijke rol, en bepaalde tinten waren duurder en daardoor een symbool van welvaart. Blauw, zoals de jurk die Astrid draagt, was een kleur die aanzienlijke status uitstraalde. Dit kwam doordat blauwe verfstoffen, vaak afkomstig van de wedeplant, relatief kostbaar en arbeidsintensief waren om te produceren. Blauw werd dan ook geassocieerd met rijkdom en een hogere sociale klasse. Voor Astrid, die zich tijdens rituelen en speciale gelegenheden op haar best kleedt, is deze blauwe jurk een passende keuze, aangezien ze zo haar positie en status als Jarlkona op verfijnde wijze uitdraagt.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/middeleeuwse-jurk-freya-diepblauw.html
Viking hangerok
De hangerok, een belangrijk kledingstuk in de Vikinggarderobe, Het was een schort met schouderbanden die met schildbroches aan het voorpand werden vastgemaakt. Hoewel de hangerok extra warmte bood, was het vooral een statussymbool. De stof en het borduurwerk van de hangerok gaven de welvaart en sociale positie van de draagster aan. In het geval van Astrid is de hangerok rijkelijk geborduurd, wat haar hoge status als Jarlkona benadrukt. Dit soort verfijnde versieringen werd vaak gereserveerd voor formele of ceremoniële gelegenheden. Astrid droeg haar hangerok waarschijnlijk alleen tijdens officiële gebeurtenissen, zoals rituelen of festiviteiten, terwijl ze in het dagelijks leven eenvoudiger gekleed zou zijn geweest. Het dragen van de hangerok op dergelijke momenten versterkte haar autoriteit en haar rol binnen de gemeenschap.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/hangeroc-met-viking-draken-rood.html
Schildbroches en sieraad verdelers
Over de hangerok draagt Astrid schildbroches, die voor Vikingvrouwen een essentieel statussymbool vormden. Deze broches dienden niet alleen als praktische sluitingen voor de kleding, maar hadden ook een sterke symbolische waarde. De sieraden en voorwerpen die aan deze schildbroches hingen, zoals sleutels, kralen en andere decoratieve elementen, maakten een belangrijk deel uit van hun rijkdom en status. Het dragen van zorgvuldig vervaardigde en rijkelijk versierde schildbroches was een manier voor Vikingvrouwen om hun welvaart en sociale positie te tonen. Voor Astrid, als Jarlkona, waren deze schildbroches niet alleen een modeaccessoire, maar ook een belangrijk teken van haar invloed en autoriteit binnen de gemeenschap.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/schildbroche-dublin.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/viking-sieraadverdeler-oeland.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/viking-ketting-brons.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/hiddensee-sieraad-brons.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/sieraadhaakje-puntig.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/viking-naaldenkoker.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/middeleeuwse-schaar.html
Bontkraag
Alleen rijke Vikingen konden zich bont veroorloven, wat een belangrijk statussymbool was in de samenleving. Bont werd op grote schaal verhandeld in de Vikingwereld en de keuze voor specifieke soorten bont, vooral van dure dieren, droeg bij aan de sociale status van de drager. Astrid is bijzonder dol op bont, aangezien het niet alleen elegantie toevoegt aan haar verschijning, maar ook essentieel is om haar warm te houden tijdens de koude winters die na Álfablót aanbreken. De luxe en warmte van bont onderstrepen haar hoge status als Jarlkona en benadrukken de verfijning en het aanzien dat zij met haar kleding en accessoires uitstraalt.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/bont-kraag-freya.html
Verzorging & cosmetica
Vaak worden aan schildbroches voorwerpen zoals kammetjes of nagelverzorgingssetjes bevestigd, die luxe versierd kunnen zijn. Deze accessoires zijn niet alleen praktisch, maar dragen ook bij aan de presentatie van schoonheid en zelfzorg, elementen die essentieel waren in de Vikingcultuur. De goden en de kosmos stonden symbool voor schoonheid en structuur, wat het belang van persoonlijke hygiëne en verzorging onderstreept.
Het was verplicht om jezelf te wassen voordat je deelnam aan een ritueel of een heilige plaats bezocht. Dit gebruik kan worden gezien als een vorm van respect tegenover de goden. Het christelijke ritueel van de doop en het gebruik van wijwater zijn hier wellicht van afgeleid. Middeleeuwse bronnen vermelden dat Vikingmannen zich bovengemiddeld vaak wasten, wat wijst op een cultuur die persoonlijke hygiëne waardeerde. Dit gebruik is opvallend vergelijkbaar met de huidige gewoonten van de Hindoes in India, waar rituele reiniging een belangrijk aspect van hun religieuze praktijken is.
Het woord cosmetica zelf verwijst naar de kosmos, wat de verbinding tussen schoonheid en de spirituele wereld benadrukt. Vikingvrouwen gebruikten verschillende cosmetica, zoals oogmake-up (Kohl), mogelijk gezichtspoeder en deden aan haarverzorging. Daarnaast is het waarschijnlijk dat ze ook parfum gebruikten. Dit idee van geur heeft mogelijk bijgedragen aan de christelijke traditie van het gebruik van wierook, dat eveneens is bedoeld om de geur naar de goden te laten stijgen. Geuren en schoonheid waren dus niet alleen een kwestie van esthetiek, maar ook een manier om religieuze en spirituele verbindingen te versterken.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/birka-oorlepel-graf-523.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/prikker-birka-verzilverd.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/viking-nagelreiniger-birka-graf-660.html
Torque, eed ring
De torque heeft een proto-Indo-Europese oorsprong en fungeerde als een belangrijk symbool binnen verschillende samenlevingen. Torques, samen met eedringen en bovenarmbanden, vertegenwoordigen het afleggen van een eed en het aangaan van verbintenissen. Dit is bijzonder relevant, aangezien de proto-Indo-Europese samenleving een sterk eedgebonden structuur had, waarbij trouw en loyaliteit cruciaal waren.
Keltische krijgers worden vaak afgebeeld met torques, wat hun status en trouw benadrukte. Archeologische ontdekkingen hebben luxe gouden torques aan het licht gebracht, maar de essentie van de torque blijft hetzelfde, ongeacht of deze van hout, staal of edelmetaal is vervaardigd. Dit illustreert de breedte van het gebruik van torques binnen verschillende culturen. Zowel de Kelten, Vikingen, Romeinen als Indo-Iraniërs droegen torques, wat hun gedeelde culturele en morele waarde onderstreept. Deze sieraden dienden niet alleen als ornamenten, maar waren ook geladen met betekenis, verbonden met identiteit, status en sociale verplichtingen. Mogelijk zijn trouwringen hiervan afgeleid.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/viking-torque-zweden-brons.html
Viking sieraden
Sieraden speelden een cruciale rol in de Vikingwereld, niet alleen als decoratieve elementen, maar ook als symbolen van rijkdom en sociale status. Ze dienden als belangrijke uitdrukkingen van identiteit en vakmanschap, waarbij het dragen van sieraden de sociale positie van de drager benadrukte.
Bovendien werden sieraden of delen daarvan vaak gebruikt als betaalmiddel. In de Vikingmaatschappij was het gewicht van het edele metaal, zoals zilver of goud, een directe indicator van de waarde van het sieraad. Dit systeem van gewichtsafweging maakte het mogelijk om sieraden te gebruiken in handelspraktijken, waarbij de waarde van goederen en diensten kon worden vastgesteld op basis van het metaalgewicht.
Sleutels
Vikingen maakten gebruik van sloten en sleutels als belangrijke middelen voor beveiliging en opslag. Niet alleen huisdeuren, maar ook kistjes waarin rijkdommen en waardevolle voorwerpen veilig werden opgeborgen, waren vaak voorzien van sloten. Deze kistjes dienden als opslagplaatsen voor sieraden, kostbare stoffen en andere schatten, waardoor ze essentieel waren voor het behoud van welvaart binnen de Vikinggemeenschappen.
Daarnaast hadden sleutels ook een symbolische betekenis. Vrouwen droegen sleutels als een teken van hun huwelijk, status, rijkdom en macht. Het dragen van sleutels vertegenwoordigde niet alleen hun rol als huishoudster en beheerder van de goederen binnen het huis, maar ook hun autoriteit binnen de familie en de gemeenschap. Sleutels werden gezien als symbolen van toegang en controle, wat de positie van vrouwen in de Vikingmaatschappij onderstreepte.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/vikingsleutel-klyne-mose-brons.html
Viking mes
Messen werden in de Vikingcultuur voornamelijk als gebruiksvoorwerpen ingezet, maar ze speelden ook een belangrijke rol binnen rituelen. In het kader van rituelen konden messen worden gebruikt voor het uitvoeren van bloedoffers (blót). Dieren werden ritueel geslacht en geofferd aan de goden, waarbij vooral het bloed en het vet als heilige gaven werden gepresenteerd.
Naast het offeren van deze essentiële delen van het dier, werd het vlees vaak gebakken. Een deel van het vlees werd geofferd aan de goden, terwijl de rest werd gegeten door de aanwezigen. Dit creëerde een gezamenlijke maaltijd met de goden, die niet alleen diende als eerbetoon aan de goden, maar ook als een manier om de band tussen de gemeenschap en de goden te versterken. Dit ritueel weerspiegelde het Indo-Europese gastvrijheid principe, waarbij de act van het ontvangen van gasten en een goede gastheer centraal stond.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/11de-eeuws-vikingmes-jorvik.html
Viking riem
De riem speelde een multifunctionele rol in de Vikingcultuur. Ze hielp niet alleen om kleding op zijn plaats te houden en zorgde ervoor dat deze goed in model bleef zitten, maar diende ook als een statussymbool. Riemen waren vaak versierd met intricate decoraties en vervaardigd van duurzame materialen, wat hun waarde en de rijkdom van de drager benadrukte.
Daarnaast dienden riemen als handige dragers voor verschillende alledaagse voorwerpen. Veel gebruiksvoorwerpen, zoals messen, tasjes, bijlen en andere items, werden aan de riem gedragen, waardoor ze gemakkelijk toegankelijk waren. Dit maakte de riem niet alleen functioneel, maar ook een belangrijk onderdeel van de Vikingkleding en -stijl, die zowel praktisch als esthetisch aantrekkelijk was.
https://www.celticwebmerchant.com/nl/vikingriem-borre-stijl-deluxe.html